صفویان از چه نژادی بودند

صفویان دودمانی ایرانی و شیعه بودند که در سال های ۸۸۰ تا ۱۱۱۴ خورشیدی به مدت ۲۳۵ سال بر ایران فرمانروایی کردند.

نیاکان صفوی ها در اصل ترکیبی از نژادهای کرد(جد پدری)، گرجی، یونانی و ترک (جد مادری) بودند. همچنین این شاهان ادعای سیادت نیز می کردند. برخی منابع شیخ صفی الدین اردبیلی را نواده هفتم امام موسی کاظم (ع) می دانستند که بعد از ازدواج با دختر شیخ زاهد گیلانی نام پیروانش به صفویه تغییر یافت.

صفوت الصفا قدیمی ترین اثری است که از تبارشناسی صفویان در دست است که در سال ۱۳۵۰ توسط ابن بزاز از شاگردان شیخ صدرالدین پسر شیخ صفی الدین اردبیلی نوشته شده است. اجداد صفویه به احتمال قوی تا شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل یکم، اهل تسنن و شافعی بوده اند.

طبق گفته ابن بزاز شیخ صفی از نسل یک شاهزاده کرد از شهر سنجار به نام فیروزشاه زرین کلاه بود. نسل پدری خانواده صفوی بر اساس صفوت الصفا عبارت است از:”شیخ صفی الدین عبدل فتاح اسحاق فرزند شیخ امین الدین جبرئیل فرزند الصالح قطب الدین ابوبکر فرزند صلاح الدین رشید فرزند محمد الحافظ الکلام الله فرزند اواد فرزند بیروز الکردی السنجری.”

بعدها شاهان صفوی ادعا کردند که سید بوده و از نسل پیامبر اسلام هستند. در سلسله النسب الصفویه که در زمان شاه سلیمان تهیه شد آمده است که نسل شیخ صفی الدین به قرار زیر است: «شیخ صفی الدین ابوالفتح اسحق ابن شیخ امین الدین جبرائیل بن قطب الدین ابن صالح ابن محمد الحافظ ابن عوض ابن فیروزشاه زرین کلاه ابن محمد ابن شرفشاه ابن محمد ابن حسن ابن سید محمد ابن ابراهیم ابن سید جعفر بن سید محمد ابن سید اسمعیل بن سید محمد بن سید احمد اعرابی بن سید قاسم بن سید ابو القاسم حمزه بن موسی الکاظم ابن جعفر الصادق ابن محمد الباقر ابن امام زین العابدین بن حسین ابن علی ابن ابی طالب.»

نتیجه شیخ صفی، شیخ جنید با خدیجه بیگم خواهر اوزون حسن و دختر علی بیگ از همسر او تئودورا ترابوزان دختر آلکیس چهارم ترابوزان ازدواج کرد. حیدر پسر جنید با مارتا دختر اوزون حسن از همسر او تئودورا دختر شاهزاده باگراتیونی گرجی و جان چهارم ترابوزان ازدواج کرد. نسل پدری و مادری شاه اسماعیل اول در هفت نسل ایرن پالایولوگینا دختر امپراتور بیزانس آندرونیکوس سوم پالایولوگینوس است.

نسل مادری او به شرح زیر است:” مارتا دختر تئودورا دختر جان چهارم ترابوزان پسر الکسیوس چهارم ترابوزان پسر مانوئل سوم ترابوزان پسر آلکسیوس سوم ترابوزان پسر ایرن پالایولوگینا ترابوزان. از طرف پدری شیخ حیدر پسرخدیجه خاتون دختر علی بیگ پسر قرا یولوک عثمان پسر ماریا دختر ایرن پالاپولوگینا ترابوزان.

دودمان صفویان